Er is veel keuze voor keukenmessen. We hebben ze dan ook in dit overzicht verdeeld naar hun functie. Zo ontstaan er verschillende categorieën. Hieronder worden ze kort even toegelicht.
Koksmessen: het koksmes is de allrounder in de keuken. Dit mes is geschikt voor het hakken van kruiden, plakjes snijden en noem maar op. Dit koksmes is dan ook echt onmisbaar en een van de messen die in iedere keuken terug te vinden is. Het brede lemmet zorgt voor soepel en snelle snijprestaties.
Santoku's: Dit is eigenlijk het Japans gevormde koksmes met de zelfde eigenschappen. De vorm is alleen iets anders. Het lemmet van een koksmes is ronder dan dat van een santoku. De santoku is vaak ook wat korter.
Uitbeenmessen: Het uitbeenmes is het mes dat de slager het vaakst in zijn handen heeft. Het smalle vaak flexibele lemmet volgt botten perfect op. Het uitbeenmes is wat fijner geslepen zodat het nog scherper is. Deze messen zijn ook heel fijn om vlees mee te snijden.
Vleesmessen: Het vleesmes wordt zo als de naam al doet vermoeden gebruikt om vlees te snijden. Het is eigenlijk aan snijden. Het vleesmes wordt ook trancheermes of tranchelaar genoemd. Dit komt van het woord trancheren, wat aansnijden betekend. Het mes is dus bedoeld voor gegaard vlees als beenham. U kent het wel, vaders die met de kerst kalkoen met een vleesmes en vleesvork aansnijden.
Broodmessen: Dit getande mes is bedoeld om brood te snijden/zagen. Het wordt ook wel een broodzaag genoemd. Door het getande lemmet van het mes snijdt het makkelijk door de harde broodkorst en laat de zachte binnenkant heel.
Fileermessen: Het fileermes is gemaakt om vis te fileren. Het lemmet is lang, smal en flexibel. Hierdoor kan het mes de graat perfect volgen en mooie filets afsnijden van een hele vis. Het fileermes is scheermesscherp geslepen om zo makkelijk door de vis te snijden.
Hakmessen: Hakmessen zijn zwaar en robuust. Bedoeld om hele kip door te klieven, maar ook geschikt om bijvoorbeeld bevroren vlees te hakken. Eigenlijk alles wat met een beetje kracht door gesneden moet worden is geschikt voor het hakmes.
Schilmessen: Het schilmes is klein en heeft een smal, maar vlijmscherp lemmet. Hierdoor is het wendbaar en is een appeltje schillen een peulenschilletje. Naast het koksmes is het schilmes toch ook niet te missen in de keuken.
Zalmmessen: Een zalmmes is een zeer specialistisch mes. Het lange, flexibele lemmet heeft een afgeronde punt. De kuiltjes in het lemmet zorgen ervoor dat de gesneden zalm niet blijft plakken. Het zalmmes is extra lang om zo moeiteloos door een gerookte zalmmoot heen te snijden.
Hammessen: Het hammes is vergelijkbaar met het zalmmes. Het lemmet is alleen niet uitgevoerd met kuiltjes. Het hammes wordt gebruikt om gegaarde hammen aan te snijden.
Steakmessen: Steakmessen worden aan tafel gebruikt om vlees te snijden. Vaak is het mes gekarteld om makkelijk door het vlees te snijden.
Keukenmessen: Het keukenmes is een kleiner mes met vaak een gekarteld lemmet. Het is geschikt om groente te snijden, maar ook om te schillen. Het is eigenlijk een kleine alleskunner.
Kindermessen: Ook kinderen vinden het leuk om te helpen in de keuken. Om ze te laten snijden met grote messen is vaak geen goed idee. Daarom zijn er speciale kindermessen. Deze messen hebben geen scherpe punt, maar een afgeronde. Daarnaast is het handvat kleiner, zodat het stevig vast gehouden kan worden. Het kindermes is wel echt scherp, maar dit is veiliger dan met veel kracht snijden met een bot mes.